گاهنگاری تپه ی موسوم به هگمتانه، همواره مورد مناقشه باستان شناسان بوده است. محمدرحیم صراف، اولین کاوشگر ایرانی تپه ی مذکور، 12 فصل به طور متناوب از سال 1362 تا 1379 هـ.ش. در این تپه به کاوش پرداخت، و همواره دو سؤال اساسی را مدنظر داشت: 1. گاهنگاری تپه؛ 2. ماهیت کاربری. صراف، در طی سال های کاوش خود و پس از آن، نتوانست جواب روشنی برای این دو سؤال بیابد. پس از وی آذرنوش، از سال 1383 تا 1387 هـ.ش. ...

پژوهش حاضر می کوشد تا باورها و سنّت های پیوسته به مفهوم شهریار و شهریاری را در عصر ساسانی بررسی کند. منابع مورد استفاده در این پژوهش، عمدتاً از روایات ملّی ایران، از قبیل شاهنامه ی فردوسی، نامه ی تنسر و کارنامه ی اردشیر بابکان هستند. این پژوهش در یک مقدّمه و سه فصل تنظیم شده است: فصل نخست درباره ی شهر و شهریار آرمانی و بایستگی ها و ویژگی های چنین شهریاری سخن می گوید. در این فصل، همچنین از بنیادی-تر...

راه ها، مهم ترین نمود توسعه ی جوامع هستند که موجب سودمند ساختن انرژی با جهت دادن به حرکت می باشد. توسعه ی راه ها بازتابی از افزایش پویایی نقاط است که خود به مرور زمان به کنش متقابل وسیع تری منجر می گردد. با تأسیس سلسله ی ساسانی یکی از قدرتمندترین دولت های ایرانی، به منصه ی ظهور رسید. بازرگانی و تجارت از شریان های اصلی این سلسله بود. تمامی شهرهای فلات ایران در امر تولید و تجارت فعال بودند. دو شه...

از جمله منابع تاریخی برای درک تحولات دوره ی ساسانی، آثار به جا مانده از مورخان بیزانس است که به لحاظ وجود اطلاعات مهمی که مشابه آن را در دیگر منابع نمی توان یافت، حائز اهمیت است.یکی از مهم ترین این منابع، تاریخ تئوفیلاکت سیموکاتا است که تاکنون درباره ی آن در مطالعات تاریخ دوره ی ساسانی، پژوهشی مستقل به عمل نیامده و تا حدودی ناشناخته باقی مانده است.موضوع این اثر، مناسبات ایران و بیزانس در اواخر ...

بسیاری از نویسندگان و محققین معاصر از جمله بارتلمه، نویسنده کتاب «زن در حقوق ساسانی» و کریستن سن نویسنده کتاب «ایران در زمان ساسانیان»، معتقدند که وضعیت زنان در دوره ساسانی بسیار بد بود و با آن ها مانند بردگان و اشیاء برخورد می شد. با مطالعه منابع مذهبی و غیرمذهبی مربوط به دوره ساسانی، از جمله اوستا و ماتیکان هزارداتستان، متوجه می شویم که زن در دوره ساسانی می توانست در دادگاه شهادت بدهد، هنگام ...

در دوره­ی ساسانی، آیین زرتشتی چهارچوب روابط بین تمامی اعضای خانواده را مشخص نموده بود. پدر به عنوان که خدا یا رئیس خانواده در نهاد خانواده راس قرار داشت. تمامی اعضای خانواده موظف بودند از وی فرمانبرداری نمایند. در مرتبه­ی پایین­تر، زن یا کدبانو قرار داشت. کدبانو موظف بود کارهای داخل خانه را انجام دهد، از فرزندان و سایر اعضای خانواده سرپرستی نماید و در اقتصاد خانواده که شامل کار در مزارع و یا نگ...

پیگیری روندهای فرهنگیِ دوران گوناگون در مناطق با ارتفاع بیش از 2000 متر از سطح دریا مسئله ای ست شایسته ی توجه که توان بالقوه ی آن در باستان شناسی ایران کم تر مورد توجه قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، براساس هدف مطالعه ی چرایی و چگونگی تشکیل و تداوم استقرارهای شهرستان فارسان، به عنوان چنین دشت میان کوهی در دوره ی ساسانی، با بهره بردن از بینش محیطی و استفاده از نرم افزار arc gis، به بررسی متغیرهای ...